Pim Kalkman, PBS-coach bij Verus is al een aantal jaren verbonden aan Melanchthon Wilgenplaslaan en schreef een mooi artikel over het positieve schoolklimaat op Melanchthon Wilgenplaslaan. Op de website van Melanchthon Wilgenplaslaan is meer informatie te vinden over Goals en het positieve schoolklimaat.
Natuurlijk, dit klinkt veel te zwaar; en wat is redden eigenlijk? Maar toch kun je als mentor, als collega’s en als school het gevoel hebben fundamenteel verschil te maken in het leven van één leerling. ‘We zijn eraan begonnen terwijl niemand er in geloofde’, vertelt mentor Vincent van Roon van Melanchthon Wilgenplaslaan in Rotterdam. Met een voorlopig resultaat waar je als betrokken toeschouwer kippenvel van krijgt. Omdat het om mensen gaat. En omdat het zó raakt aan waar onderwijs voor bedoeld is.
Vincent windt er geen doekjes om: ‘Persoonlijk zag ik het echt niet meer zitten met dit meisje. Ingewikkeld gedrag, niet aanspreekbaar, slechte cijfers. Het voel helemaal fout, maar als mens had ik het helemaal gehad met haar; alles gegeven, niets leek te werken.’ Maar de professional in hem zag dat anders: ‘Als wij haar niet helpen, wie moet het dan wél doen?’ De professional won. Intussen is de leerlinge met alleen maar voldoendes over naar de vierde klas.
Nee, er is geen gouden sleutel die op alle deuren past. Maar de manier waarop Melanchthon Wilgenplaslaan onder de naam Goals! al jaren systematisch werkt aan de versterking van het pedagogisch klimaat heeft sterk aan het succes van de pilot bijgedragen. Met behulp van de methodieken van Positive Behavior Support (PBS) is een sterke basis gelegd van gezamenlijke waarden en daaruit voortvloeiende gedragsverwachtingen. Veilig. Vriendelijk. Verantwoordelijk. En dat proef je.
‘Als wij haar niet helpen, wie moet het dan wél doen?’
Deze manier van werken heeft een dermate positief en preventief effect, dat de gemeente Rotterdam sinds enkele jaren PBS heeft opgenomen in haar jeugd preventie programma. Ook de begeleiding van dit proces door de PBS-coach van Verus op deze en andere scholen wordt hiermee mogelijk gemaakt. Intussen is ook verbinding gemaakt met PBS in de wijk. Zo wordt in gezamenlijkheid gewerkt aan een voorspelbare en veilige leefomgeving voor kinderen en jongeren in de eigen buurt, met een sterke uitstraling naar de gezinnen.
Werken met de methodieken van PBS betekent niet helemaal opnieuw beginnen. Het wil veel meer al het goede wat er al is op school versterken en verbinden tot een eenduidig leef- en leerklimaat. Het omdenken van tekort naar wat er al wél goed gaat helpt de positieve benadering van de leerlingen, die dat vaak niet zo gewend zijn. Datzelfde geldt voor de manier waarop collega’s met elkaar omgaan. Steeds meer wordt bespreekbaar gemaakt wat sluimert en de onderlinge verhoudingen ongewild kan verzieken. ‘Want daar begint het, bij onszelf, bij het team’, zegt Goals!-coördinator Ilse Kalle.
Interventie
Terug naar de ‘reddingsactie’ waar dit verhaal mee begon. Ilse: ‘Samen met het zorgteam is een gedragskaart ontwikkeld met drie concrete gedragsverwachtingen, waar de leerling elke les kort feedback op krijgt. Dat vraagt eigenaarschap van de leerling, maar ook worden wij als docenten voortdurend uitgedaagd haar te zien en iets van het gedrag te vinden. Er worden geen minpunten uitgedeeld; als een gedragsverwachting niet wordt gehaald is het laagste een nul.’
De kaart wordt dagelijks kort besproken en gaat ook mee naar huis. ‘Een intensief proces van meerdere weken, maar we zien in dit geval dat het een enorm effect kan hebben. Deze leerling is helemaal opgebloeid en dus met grote kans van slagen naar de vierde klas gegaan’, aldus Vincent. ‘Dat had eigenlijk niemand verwacht; ikzelf ook niet. Maar we zijn er als collega’s vol voor gegaan. En als je dan ziet hoe het nu gaat, dan motiveert dat om ermee verder te gaan. Want we zijn er nog niet.’
Pim Kalkman ([email protected])
